- Βρούτος
- Όνομα ιστορικών προσώπων της ρωμαϊκής εποχής. 1. Λεύκιος Ιούνιος Β. (Lucius Junius Brutus, ; – 507; π.Χ.). Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν γιος της Ταρκυνίας, αδελφής του Ταρκύνιου του Υπερήφανου, τελευταίου βασιλιά της Ρώμης. Λέγεται ότι πήρε το όνομα brutus (= ανόητος) επειδή προσποιήθηκε τον παράφρονα για να γλιτώσει από τις διώξεις του θείου του Ταρκύνιου, ετρουσκικής καταγωγής. Η παράδοση συνδέει το όνομά του με το τέλος της μοναρχίας (510 π.Χ.), αποδίδοντας σε αυτόν την έξωση του βασιλιά και παρουσιάζοντάς τον ως τον πρώτο ύπατο της Ρώμης μαζί με τον Κολλατίνο. Υπήρξε επομένως ο ιδρυτής της ρωμαϊκής δημοκρατίας. Αλλά και η ιστορική κριτική, που δεν αποδέχεται εύκολα το βίαιο τέλος της ρωμαϊκής μοναρχίας (και θεωρεί πιθανότερη την αργή εξάλειψή της με τη βαθμιαία απώλεια των εξουσιών της, οι οποίες περιήλθαν στα κυβερνητικά όργανα που δημιουργήθηκαν με την επέκταση του κράτους), δεν κατόρθωσε να αμφισβητήσει την ιστορικότητα του Β. και των σημαντικότερων από τις πράξεις που αποδίδονται σε αυτόν. Οι πιο πρόσφατες μάλιστα ιστορικές έρευνες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπήρξε πράγματι ένας από τους αρχηγούς της αριστοκρατικής επανάστασης που έθεσε τέρμα σε μία περίοδο μοναρχικής εξουσίας την οποία ασκούσαν στη Ρώμη ορισμένες οικογένειες ετρουσκικής καταγωγής. Έχουν συνεπώς ιστορική βάση πιθανότατα και τα άλλα στοιχεία της παράδοσης, σύμφωνα με τα οποία ο Β. εξελέγη ύπατος μαζί με τον Κολλατίνο (που αργότερα εξορίστηκε), κατέπνιξε μία συνωμοσία οργανωμένη από τους οπαδούς του Ταρκύνιου, οργάνωσε μία πολεμική εκστρατεία εναντίον του ίδιου του Ταρκύνιου, ο οποίος επιδίωκε να επανέλθει στην πόλη με τη βοήθεια των Ετρούσκων, και πέθανε το 507 π.Χ., μονομαχώντας με τον γιο του Ταρκύνιου, Αρούντη, που σκοτώθηκε επίσης σε αυτή. Περιβόητος για την αυστηρότητά του, διέταξε να θανατωθούν οι δύο γιοι του που είχαν λάβει μέρος σε συνωμοσία μερικών ευγενών για την επαναφορά των Ταρκύνιων στον θρόνο. 2. Γάιος Ιούνιος Β. (Gaius Junius Brutus, τέλη 4ου αι. π.Χ.). Ύπατος της Ρώμης (317, 313 και 311 π.Χ.). 3. Δέκιμος Ιούνιος Β. (Decimus Junius Brutus, 3ος αι. π.Χ.). Ύπατος της Ρώμης (266 π.Χ.). 4. Μάρκος Ιούνιος Β. (Marcus Junius Brutus, τέλη 3ου αι. π.Χ.). Ύπατος και δικτάτορας της Ρώμης (216 π.Χ.). 5. Πόπλιος Ιούνιος Β. (Poplius Junius Brutus, τέλη 3ου – αρχές 2ου αι. π.Χ.). Δήμαρχος της Ρώμης (195 π.Χ.) και διοικητής της Ισπανίας. 6. Μάρκος Ιούνιος Β. (Marcus Junius Brutus, 2ος αι. π.Χ.). Νομομαθής που άκμασε στη Ρώμη το 154-153 π.Χ. Τον εκτιμούσε ιδιαίτερα ο Κικέρωνας. 7. Μάρκος Ιούνιος Β. (Marcus Junius Brutus, αρχές 1ου αι. π.Χ.). Γιος του προηγούμενου, νομομαθής. Το 77 π.Χ. διορίστηκε διοικητής περιοχής της Γαλατίας. 8. Δέκιμος Ιούνιος Β. (Decimus Junius Brutus, τέλη 1ου αι. π.Χ. – αρχές 1ου αι. μ.Χ.). Ρωμαίος δημοκρατικός. Πήρε μέρος στη συνωμοσία του Μάρκου Ιουνίου Β. και του Κάσιου εναντίον του Καίσαρα. Έφυγε για τη Μακεδονία για να πολεμήσει μαζί με τον Μάρκο Ιούνιο, τον συνέλαβαν όμως άντρες του Μάρκου Αντώνιου και τον σκότωσαν.
Dictionary of Greek. 2013.